bc. Dorota Chrzanowska RBc
13/10/2024
Data publikacji: 13-10-2024
Konsekwencje fałszywego zatrudnienia w Holandii od roku 2025 i wymogi dla samozatrudnionych (ZZP)
Wprowadzenie
Od 2025 roku w Holandii wprowadzone zostaną nowe przepisy dotyczące zatrudnienia, które mają na celu przeciwdziałanie zjawisku tzw. „fałszywego samozatrudnienia”. Jest to praktyka, w której osoby formalnie zatrudnione jako samozatrudnieni (ZZP), faktycznie funkcjonują jak pracownicy etatowi. Zmiany te mają istotny wpływ na zarówno pracodawców, jak i osoby samozatrudnione, zwłaszcza w sektorach takich jak budownictwo, opieka zdrowotna, IT i logistyka.
Czym jest fałszywe samozatrudnienie?
Fałszywe samozatrudnienie (ang. bogus self-employment, hol. schijnzelfstandigheid) to sytuacja, w której osoba prowadząca działalność gospodarczą działa pod pozorem niezależnego przedsiębiorcy, ale w praktyce pozostaje zależna od jednego zleceniodawcy, z którym ma relację podobną do umowy o pracę. Zleceniodawca unika w ten sposób obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, płatnych urlopów, czy innych benefitów, które przysługują pracownikom etatowym.
Nowe regulacje w Holandii od 2025 roku
W 2025 roku holenderski rząd wprowadzi nowe kryteria, które będą precyzyjniej definiować różnicę między samozatrudnieniem a zatrudnieniem na umowę o pracę. Główne założenia nowych przepisów obejmują:
1. Test relacji pracodawca-pracownik: Nowe zasady będą wymagały oceny, czy między ZZP a zleceniodawcą istnieje zależność typowa dla pracownika. Kluczowe kryteria będą dotyczyć:
• Kontroli nad wykonywaniem pracy (czy ZZP działa według własnych zasad, czy zgodnie z wytycznymi zleceniodawcy),
• Czasu pracy (czy ZZP może sam decydować o swoich godzinach),
• Obowiązków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej (czy ZZP ponosi ryzyko finansowe swojej działalności).
2. Obowiązek minimalnej liczby klientów: Aby uniknąć ryzyka bycia uznanym za „fałszywie samozatrudnionego”, ZZP będzie musiał posiadać kilku różnych klientów. Zlecanie pracy przez jednego klienta na stałe może spowodować, że relacja zostanie uznana za stosunek pracy.
3. Zwiększona kontrola podatkowa: Holenderskie organy podatkowe (Belastingdienst) zintensyfikują kontrole w celu identyfikacji fałszywego samozatrudnienia. Firmy, które nadużywają statusu ZZP, aby unikać opłat pracowniczych, mogą spodziewać się wysokich kar finansowych.
4. Wprowadzenie minimalnej stawki godzinowej dla ZZP: Od 2025 roku planowane jest również wprowadzenie minimalnej stawki godzinowej dla samozatrudnionych, która ma chronić ich przed zaniżaniem wynagrodzeń i nieuczciwymi praktykami rynkowymi.
Co ZZP musi zrobić, aby zostać zakwalifikowanym jako osoba samozatrudniona?
Aby uniknąć problemów związanych z klasyfikacją pracy jako fałszywe samozatrudnienie, osoby prowadzące działalność w Holandii muszą spełnić określone kryteria. Kluczowe z nich to:
1. Samodzielność operacyjna: ZZP musi samodzielnie decydować o sposobie realizacji zleceń, metodach pracy oraz organizacji swojego czasu. Nie może być zależny od instrukcji lub nadzoru zleceniodawcy, co mogłoby sugerować stosunek pracy.
2. Wielu klientów: Aby zminimalizować ryzyko uznania za „fałszywego samozatrudnionego”, ZZP powinien współpracować z kilkoma różnymi klientami. Stała praca tylko dla jednego klienta przez dłuższy okres może być traktowana jako ukryta forma zatrudnienia.
3. Prowadzenie działalności gospodarczej: ZZP musi być zarejestrowany w holenderskiej Izbie Handlowej (Kamer van Koophandel, KvK) i posiadać aktywną działalność gospodarczą. Ważne jest również ponoszenie ryzyka finansowego, co oznacza, że ZZP inwestuje we własne narzędzia pracy, ubezpieczenia i inne koszty prowadzenia działalności.
4. Odpowiednie dokumenty i umowy: Kluczowym elementem jest posiadanie odpowiednich umów z klientami, które jasno określają zakres współpracy, odpowiedzialność i samodzielność ZZP. Umowy te powinny wyraźnie różnić się od tradycyjnych umów o pracę, podkreślając niezależność osoby samozatrudnionej.
Konsekwencje fałszywego samozatrudnienia
Nieprzestrzeganie nowych przepisów może prowadzić do poważnych konsekwencji, zarówno dla pracodawcy, jak i dla ZZP. Firmy mogą być zmuszone do wypłaty zaległych składek na ubezpieczenie społeczne, podatków oraz nałożenia kar. ZZP może stracić status samozatrudnionego, co wiąże się z koniecznością opłacenia zaległych składek i podatków, a także utratą pewnych przywilejów podatkowych dostępnych dla przedsiębiorców.
Podsumowanie
Nowe przepisy w Holandii mają na celu uregulowanie rynku pracy i wyeliminowanie praktyk związanych z fałszywym samozatrudnieniem. Samozatrudnieni (ZZP) muszą spełniać określone kryteria, aby zostać uznani za niezależnych przedsiębiorców, a firmy muszą dbać o to, aby relacje ze współpracownikami były zgodne z obowiązującymi przepisami. Od 2025 roku zarówno pracodawcy, jak i samozatrudnieni powinni być bardziej świadomi nowych regulacji, aby uniknąć kar i utraty statusu prawnego.